Παλιά θεωρούσαμε οτι ο βασικός λόγος του μυοσκελετικού πόνου είναι η λύση της ανατομικής ακεραιότητας των ιστών. Ακόμα και τώρα που γνωρίζουμε, πλέον, ότι συχνά η αιτία της ενόχλησης είναι «λειτουργική», έχουμε εκπαιδευτεί να πιστεύουμε πως η λύση για την αποκατάσταση ενός τραυματισμού είναι η ενδυνάμωση των μυών της περιοχής. Όμως…
Οι ασκήσεις αποκατάστασης πόσο πραγματικά επανορθωτικές είναι;
Έχει αποδειχθεί οτι ο νούμερο ένα παράγοντας κινδύνου για μυοσκελετικό τραυματισμό, όταν ξεκινάμε να γυμναζόμαστε, είναι προηγούμενος μυοσκελετικός τραυματισμός. Κάτι που υποδεικνύει ότι το μοντέλο αποκατάστασης που ακολουθούμε είναι -τουλάχιστον- ελλειπές.
Όποτε, όμως, αντιμετωπίζουμε μυοσκελετικό πόνο, εστιαζόμαστε τόσο πολύ στο να βρούμε ανακούφιση, που αποτυγχάνουμε να διακρίνουμε τη βασική διαφορά ανάμεσα στη διαχείρηση του συμπτώματος και την πραγματική επίλυση του προβλήματος. Μέσα στην ταλαιπωρία μας, αντιλαμβανόμαστε τον πόνο ως το πρόβλημα χωρίς να τον αναγνωρίσουμε ως μήνυμα, πως «κάτι εδώ δεν λειτουργεί σωστά». Και αγνοούμε ότι αυτή ακριβώς η «κακή λειτουργία», μπορεί να παραμείνει ακόμα και μετά την αποχώρηση του «αγγελιοφόρου»
Όπου υπάρχει λοιπόν πόνος, η φυσιολογική αυτόματη αντίδραση του σώματος είναι να τον αποφύγει . Με κάθε τρόπο και με κάθε μέσον…
Ο πιο συχνός και εύκολος τρόπος να το πετύχει αυτό είναι να αποφορτίσει την περιοχή. Είτε περιορίζοντας την κίνηση (μέσω έντονης σύσπασης των μυών – ναι, ναι το γνωστό μας “λουμπάγκο” είναι προστατευτικός μηχανισμός), είτε αλλάζοντας την ίδια την κίνηση, διαφοροποιώντας το «κινητικό μοντέλο» της περιοχής.
Και επειδή οι μύες μας είναι εξαιρετικά φιλομαθείς, μαθαίνουν να συμπεριφέρονται αλλιώς ΚΑΙ συνεχίζουν να συμπεριφέρονται αλλιώς, ακόμα και μετά την αποδρομή των συμπτωμάτων…
Ένα κακό κινητικό μοντέλο λοιπόν επιδεικνύει αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού με σωματική δραστηριότητα. Αν, για παράδειγμα μπει ένα χαλικάκι στο παπούτσι μας την ώρα που τρέχουμε, αλλάζει ο τρόπος που πατάμε για να αποφύγουμε τον πόνο (αλλαγή κινητικού μοτίβου). Αν κάνουμε 10 μέτρα, το βγάλουμε και συνεχίσουμε την προπόνηση ή τη βόλτα μας πατώντας πια φυσιολογικά, όλα βαίνουν καλώς. Αν όμως αναγκαστούμε να διανύσουμε μια μεγαλύτερη απόσταση πατώντας «στραβά» έχουμε αντίστοιχα μεγαλύτερη πιθανότητα να τραυματιστούμε. Το να επιχειρήσουμε να «διορθώσουμε» αυτόν τον τραυματισμό «δυναμώνοντας» την περιοχή, χωρίς να διορθώσουμε πρώτα τον τρόπο που αυτή πια κινείται, είναι τόσο πιθανό να επιτύχει όσο και να θεραπευτεί ένα διάστρεμμα τρέχοντας τα (42 και κάτι ψιλά) χιλιόμετρα του Μαραθώνιου «στραβοπατώντας»…
Παρόλα αυτά, συνεχίζουμε και δίνουμε, σε πάσχοντες με πόνο και δυσλειτουργία, φτωχά προγράμματα ασκήσεων ενδυνάμωσης με -συχνά- ακόμα φτωχότερη εκτέλεση. Με στόχο να έχουμε θετικό αποτέλεσμα στη συμπτωματολογία και λιγότερα παράπονα.
Σε ποιο σύμπαν η επανάλειψη κινήσεων σε έναν άξονα, με αυξανόμενη αντίσταση, σε συγκεκριμένο εύρος κίνησης προεξοφλεί ότι θα δημιουργήσει αντοχή, ιστική ακεραιότητα και θα βελτιώσει τον κινητικό έλεγχο, την ισορροπία, την ορθοσωμία, την κιναισθητικότητα, με λίγα λόγια το μοτίβο κίνησης στην περιοχή; Όχι στο δικό μας πάντως,,,
Όταν αλλάζει το μοντέλο κίνησης, αυτό παραμένει διαφοροποιημένο και μετά την αποδρομη των συμπτωμάτων. Και η επιθετική γυμναστική για «αποκατάσταση» που εστιάζεται μόνο στην «ενδυνάμωση» μεμονωμένων μυών, είναι αδύνατον να αλλάξει τα θεμελιώδη προβλήματα κινητικότητας, σταθεροποίησης και ισορροπίας που δημιουργούνται, ενώ ταυτόχρονα εισαγάγει ένα μεγάλο βαθμό αντισταθμιστικού «κλεψίματος» άρα και αυξημένου κινδύνου επανατραυματισμού.
Το ιδανικό σενάριο είναι να σταματήσουμε να γυμνάζουμε μύες και να αρχίσουμε να «επανορθώνουμε» και μετά να «γυμνάζουμε» ολόκληρα κινητικά πρότυπα. Τέτοια πρωτόκολλα αποκατάστασης (Movement Pattern Corrective Strategy) υπάρχουν και δεν είναι παρά μια μορφή εκγύμνασης που εστιάζεται περισσότερο στο να βελτιώσει το εύρος κίνησης, τη σταθερότητα, τον βασικό κινητικό έλεγχο και ολόκληρο το μοντέλο κίνησης παρά τις παραμέτρους της φυσικής κατάστασης, της δύναμης, της ταχύτητας,της αντοχής και των επιδόσεων. Άπαξ και εγκατασταθούν, τα σωστά κινητικά μοντέλα θα αποτελέσουν το βασικό υπόβαθρο για όλα τα παραπάνω.
Και εκεί πια θα έχει επιτευχθεί η κυριολεκτική αποκατάσταση της κινητικότητας της περιοχής. Η οποία κινητικότητα είναι ο συνδυασμός της κίνησης και του κινητικού έλεγχου με σταθερότητα, ισορροπία, έλεγχο της θέσης του σώματος στο χώρο, συνεργασία κινήσεων και κιναισθητικότητα. Και είναι η βάση για τη σωστή λειτουργία του μυοσκελετικου μας συστήματος, την αποφυγή τραυματισμών, την ιδανική απόδοση και, γιατί όχι, για εξαιρετικές επιδόσεις.
Αν η εκγύμναση μεμονωμένων μυών με ασκήσεις ενδυνάμωσης ήταν τόσο αποτελεσματικές για την κινητικότητα μας, κανένας αθλητής σε κανέναν σπορ δεν θα έκανε προπόνηση για το άθλημα του. Θα έκανε απλώς ασκήσεις ενδυνάμωσης …
ΠΗΓΗ:moustaka.gr
